Конкурс проходит уже в 21-й раз. На нём жюри традиционно выбирает лучших жителей Бурятии, внёсших существенный вклад во благо республики и России.
В 2017 году на конкурс поступило около 100 работ, сообщает ИД «Буряад Унэн». В результате звания лауреата удостоились 63 конкурсанта.
Отбор лучших проходил по следующим номинациям:
- «Мир и Бурятия» («Аласай холбоон»)
- «Вершина мудрости» («Сагаан үбгэн»)
- «Лучшая семейная пара» («Аламжа мэргэн арюун гоохон хоёр»)
- «Женщина года» («Гуа сэсэн хатан»)
- «Мужчина года» («Гуа сэсэн хатан»)
- «Мисс «Буряад унэн»
- «Благотворитель» («Буян хэшэг»)
- «Улыбка фортуны» («Аза талаан»).
Одной из 13-ти победительниц в номинации «Женщина года» стала министр культуры Бурятии, основатель Издательского дома «Информ Полис», уроженка села Зандин Мухоршибирского района Соелма Дагаева.
«Особую благодарность и признательность выражаем нашим авторам. Ведь именно благодаря им, мы узнаем о героях, живущих и работающих в самых разных уголках нашей республики, страны и даже планеты», - отмечают организаторы конкурса.
Чествование победителей состоялось 11 декабря в Государственном академическом театре бурятской драмы им. Хоца Намсараева. Вечер завершился праздничным концертом.
Публикуем материал на бурятском языке о Соелме Дагаевой, который ранее вышел на сайте burunen.ru, в рамках проекта «Лучшие люди Бурятии».
Түгнын голой түшэмэл
Буряад-монголшуудай түүхэдэ хэды олон гуа сэсэн хатад бии гээшэб? Нэрлэбэл, Гуа-марал, Алан-гуа, Үүлэн эхэ, Мандуухай-сэсэн хатан болон бусад… Тиихэдэ буряадуудай дунда баһал нэрэ солотой хатад бии. Түхэреэн сагаан Түгнын талын хоёр хатад буряад зоной түүхэдэ ороһон байна. Хэд бэ гэхэдэ, буряад арадаа абархын түлөө ами бэеэ гамнаагүй Абжаа удаган, түрэл нютагаа хамгаалжа шадаһан Шойжод хатан. Эгээл эдэ хатадай шэмэ шүүһэ бэедээ шэнгээhэн, Түгнымнай түрүү эхэнэрнүүдэй нэгэн – «Информ Полис» гэһэн Хэблэлэй байшанай захирал Соёлма Дагаева болоно.
Ямаршье хүнэй ажабайдалай зам эльгэн тоонтоhоо, эсэгын гэрhээ эхитэй. Баярта Одоевич, Вера Бальжинимаевна Цыбиковтэнэй үнэр баян бүлэдэ Соёлма баабай (зандинаархин эгэшэеэ «баабай» гэдэг) ууган басаганиинь боложо түрэһэн. Айлай ехэшүүл дүүнэрээ харалсадаг, гэртэхиндээ туһатай байдаг гэдэг гүб даа. Соёлма Баяртуевна мүнөөшье болотороо тиимэ зандаа бшуу. Дүүнэрээ бултыень дүнгэлсэн, тэдэнэйнгээ үхибүүдые өөрынгөө үхибүүдтэл өөдэнь болголсожо, дэмжэн, тэдхэн ябадаг бшуу. Вячеслав Михайлович нүхэртэеэ хамта бүхы түрэлхидтөө хамһалсадаг. Минии гү, али шинии түрэл гэжэ илгадаггүй – һайхан буряад заншалтай хоёр. Гадна гансашье түрэлхидтөө бэшэ, зандинаархидтаа, мухар-шэбэрэйхидтээ, бүхы Буряадайнгаа арад зондо туһатай байхаяа оролдодог лэ даа.
Бэрхэшье, эрхэшье байгаа
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда нүхэрөө мордохуулаад, бусахагүйдэнь, баатарай үхэлөөр унаа гэжэ этигээгүй, харгы руу хараад лэ, ханияа хүлеэжэ һуудаг Бальжимаа гэжэ хүгшэн эжынь Соёлмаагаа бусадһаа ехээр эрхэлүүлдэг байһан.
- Юундэб гэхэдэ, эжымни түрөө гэжэ зосоогоо бододог, этигэдэг байгаа, - гэжэ Соёлма Баяртуевна мүнөө һанан дурсана. Тиигээд иигэжэ энеэн нэмэнэ: - Минии дүүнэр хүгшэн эжы намда тусгаар ондоогоор хандадаг гэжэ ойлгодог байhан. Гансал шамайе батаганаа сохидог модоор гүбидэггүй һэн гэлсэдэг. Абамни анхан киномеханик ябаһан. Тэрэ үедэ хүдөөгэй зон бүгэдөөрөө клуб соогоо суглараад, энэдхэг кино хаража, сэдьхэлээ ханадаг һэн. Гоо сэбэр энэдхэг эхэнэрнүүдые хараад, хүн зон ехэтэ һайхашааха. Тиихэдэнь минии эсэгэ Баярта Одоевич кинолентэ эрьюулдэг будка сооhоон нютагаархиндаа иигэжэ хашхарха: “Минии Соёлма энэ Индиин эхэнэрнүүдһээ үлүү һайхан болохо! Харахат даа!”
1960-аад-1970-аад онуудта гүрэн доторнай хүдөө ажахы хүгжэжэ, үхэр мал үсхэбэрилгэ эршэтэйгээр ябуулагдажа байгаа. Зуунһаа зуун толгой түл абажа, орон дотороо нэрэтэй солотой болоһон айл бүлэнүүд олон hэн. Хонишоной хүнгэн бэшэ ажалые түүрээн магтаһан уран зохёолнуудшье бии. Тэрэ үедэ Соёлма Баяртуевнагай аба эжынь Суулгын совхозой Хашайн (Гашей) отделенидэ хонишод ябаа. Тиимэһээ Соёлма баабай эхэнэр хүнэй гэртэхи ажалһаа гадуур, хони харюулха, мори унаха гэхэ мэтын ажалда багаһаа дүршэһэн юм. Тиимэһээ тэрэ эрхэшье, бэрхэшье ябаал даа!
Наһанаймни нүхэр - ёһотой түшэг тулгууримни
Соёлма дунда һургуулияа түгэсхэхэ үедөө багшын мэргэжэл шудалха хүсэлдэ абтаһан байна. «Аба эжынгээ хүсөөр дээдэ һургуулида ороод һуранал аабзаш даа»,- гэжэ нэгэнэй атаархангяар хэлэхэдэ, тиигэхэгүйб гэжэ «бусалаад», үтэр түргэн Эрхүүгэй дээдэ һургуулида орохоёо ябашаһан. Тиигэжэ Эрхүүгэй дээдэ һургуулиин оюутан боложо, сурбалжалагшын мэргэжэл шудалаа. Тэрэл үедөө наһанайнгаа ханитай танилсажа, айл бүлэ болоhон юм.
- Хоёрдохи курсда һуража байгааб. Нүхэрни дүрбэдэхи курсын ябаа. Хамтын байрын коридор соо Славые анха түрүүшынхиеэ хараад, ехэтэ гайхаа бэлэйб. Амандаа нэгэ гааһа зуунхай, аляска курткатай, тэрээн дороһоонь буряад дэгэл бултайнхай, кроссовко гуталтай. Бүхэли һүниндөө гитара дээрэ наадажа, дуу дууладаг байгаа. Шамдаал бүхы дуунуудаа зорюулдаг hэм гэдэг лэ даа, - гэжэ Соёлма Баяртуевна энеэбхилэн хөөрэнэ. - Хамтын байрада танилсаад, айл болоhоорнай мүнөө гушан жэл үнгэрбэ. Ерээд онууд байгаа… Наһанайнгаа нүхэртэй хамта журналист мэргэжэлтэй болонхой Улаан-Үдэеэ бусаабди. Тэрэ үедэ гансал гүрэнэй сонинууд байгаа. Ажал олохонь бэрхэтэйшэг. Хубиин сонин нээхэ гэжэ шиидээбди. Тиихэ үедэ Славамни ерээдүйе хараһан байгаа гээшэ гү – сониноо «Информационные полиграфические системы» гэжэ нэрлэһэн юм. Мүнөө болоходо, ганса сонин хэблэнэ бэшэбди, үнэхөөрөө хэблэлэй ехэ байшан болонхойбди. Сайтыемнай олон зон уншана, «НоваПринт» хэблэл ном болон сонинуудые гаргадаг, рекламщигууднай бэрхээр хүдэлнэ.
Үри хүүгэд – манай үргэлжэлэл
Үри хүүгэд – манай жаргал. Эжы абынгаа заншал сахин, үхибүүдээ үргэжэ, «гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэхэ» гээшэ хүн бүхэнэй, илангаяа эльгэ нимгэтэй эжынэрэй нангин уялга гүб даа.
- Олон үхибүүдтэйбди. Дүүнэрэймнай үхибүүд бултадаа манайдаа хөөрсэгэнэлдэдэг. Хүбүүднай булта нэгэл үеын - сасуутан. Мүнөө эдэмнай томонууд болоод, мандаа ехэ туһатай. Жааханһаа хойшо манайнгаа нюдэн дээрэ үндыһэн хадань булта хайратайгаар һанагдадаг. Эдэ хүбүүдтээ бултандань эрдэм hургуули үгэхэеэ оролдообди. Гэр бүлэ болоходонь хамһалсанабди. Һүүлэй жэлнүүдтэ жэлдээ хэдэн түрэ найр эмхидхэдэг болообди. Һайн бэреэдтэй болонобди. Бэри болоһон басагаднай булта ухаатайханууд, урагшаа һанаатайнууд гэжэ тэмдэглэхэ байнаб. Өөһэд хоорондоо эбтэй, туһатай байгты гэжэ эдээндээ ходо хэлэжэ байдагби.
Наһанай найдамтай хани, эльгэ нимгэнтэй энэрхы эжы, ажалша бэрхэ хүтэлбэрилэгшэ Соёлма Дагаева үнэхөөрөө Түгнын голой хатан-дангинал даа!
